Республикын үндэһэ яһатанай 1-дэхи лицей-интернадай 5 классуудта буряад литератураар зохеоһон һуралсалай программада һанамжа

Эрдэм болбосоролой үндэhэ hууриие гүнзэгыгөөр ба бата бэхеэр үгэхэ, тэдэниие ажал дээрэ хэрэглэхэ, дадал шадабаритай болгохо, хүгжэлтын юрэнхы үзэл бодолтойгоор хүмүүжүүлхэ гэhэн һургуулиин шухала зорилго юм.

         Һурагшадай түрэлхи литература үзэлгэ хадаа оршон тойронхи байдалые ойлгоходонь, мүн ород литература болон бэшэшье предмедүүдые үзэхэ хэрэгтэнь ехэ туhа хүргэдэг. Гадна hурагшадые болбосоруулха, хүмүүжүүлхэ хэрэгтэ туhалха арга боломжотой. Ушар тиимэhээ түрэлхи литературын үүргые саашань улам дээшэлүүлхэ, энэ предмет заалгые, хэшээл бүхэнэй үрэ дүнгые hайжаруулха шухала.

        Автор түрэлхи хэлэндээ, тэрэнэйнгээ үүргэдэ hурагшадай hонирхолые саг үргэлжэ дээшэлүүлжэ, тон дуратайгаар хүмүүжүүлхэ шухала гэжэ тэмдэглэнэ. Һургуулиин түсэбэй ёһоор 5-дахи, 6-дахи классуудта буряад литература недели соо 2-2 саг үгтэгдэнэ. Тус программын автор түрэлхи литература зааха зорилгонуудаа зүбөөр урдаа табина.

Багша программа дотор дидактическа, һургалгын, хүмүүжүүлгын, хүгжэлтын, элүүр энхые сахилгын принципүүдые баримталан, буряад хэлэнэй ондоо предмедүүдтэй нягта холбон, һурагшадай мэдэсэ, шадабари, дадал сэгнэхэ формонууд, аман харюу, буулгажа бэшэлгэ, мүн тиихэдэ программа бэелүүлхэ хэрэглэмжэнүүдые зүбөөр хубаарилан, тааруулжа шадаа.

  5-дахи, 6-дахи классуудай һурагшадта буряад литератураар зохеоһон һуралсалай программа мүнөө сагай эрилтэдэ тааруулан, баримталжа зохеогдонхой.

 

Республикын үндэһэ яһатанай 1-дэхи лицей-интернадай  8-9 классуудта буряад хэлээр зохеоһон һуралсалай программада һанамжа

Ургажа ябаа үетэндэ эрдэм болбосоролой үндэhэ hууриие гүнзэгыгөөр ба бата бэхеэр үгэхэ, тэдэниие ажал дээрэ хэрэглэхэ, дадал шадабаритай болгохо, хүгжэлтын юрэнхы үзэл бодолтойгоор хүмүүжүүлхэ гэhэн һургуулиин шухала зорилго юм.

         Һурагшадай түрэлхи хэлэ үзэлгэ хадаа оршон тойронхи байдалые ойлгоходонь, мүн ород хэлэ болон бэшэшье предмедүүдые үзэхэ хэрэгтэнь ехэ туhа хүргэдэг. Гадна hурагшадые болбосоруулха, хүмүүжүүлхэ хэрэгтэ туhалха арга боломжотой. Ушар тиимэhээ түрэлхи хэлэнэй үүргые саашань улам дээшэлүүлхэ, энэ предмет заалгые, хэшээл бүхэнэй үрэ дүнгые hайжаруулха шухала.

        Багша түрэлхи хэлэндээ, тэрэнэйнгээ үүргэдэ hурагшадай hонирхолые саг үргэлжэ дээшэлүүлжэ, тон дуратайгаар хүмүүжүүлхэ шухала гэжэ тэмдэглэнэ. Һургуулиин түсэбэй ёһоор 8-дахи класста недели соо 2 саг үгтэгдэнэ. Тус программын автор түрэлхи хэлэ зааха зорилгонуудаа зүбөөр урдаа табина.

Автор программа дотор дидактическа, һургалгын, хүмүүжүүлгын, хүгжэлтын, элүүр энхые сахилгын принципүүдые баримталан, буряад хэлэнэй ондоо предмедүүдтэй нягта холбон, һурагшадай мэдэсэ, шадабари, дадал сэгнэхэ формонууд, аман харюу, буулгажа бэшэлгэ,мүн тиихэдэ программа бэелүүлхэ хэрэглэмжэнүүдые зүбөөр хубаарилан, тааруулжа шадаа.

  Тус классуудай һурагшадта буряад хэлээр зохеоһон һуралсалай программа ФГОС-ой, мүнөө сагай эрилтэдэ тааруулан, баримталжа зохеогдонхой.

 

Республикын үндэһэ яһатанай 1-дэхи лицей-интернадай 8-9 классуудта буряад литератураар зохеоһон һуралсалай программада һанамжа

 

Эрдэм болбосоролой үндэhэ hууриие гүнзэгыгөөр ба бата бэхеэр үгэхэ, тэдэниие ажал дээрэ хэрэглэхэ, дадал шадабаритай болгохо, хүгжэлтын юрэнхы үзэл бодолтойгоор хүмүүжүүлхэ гэhэн һургуулиин шухала зорилго юм.

         Һурагшадай түрэлхи литература үзэлгэ хадаа оршон тойронхи байдалые ойлгоходонь, мүн ород литература болон бэшэшье предмедүүдые үзэхэ хэрэгтэнь ехэ туhа хүргэдэг. Гадна hурагшадые болбосоруулха, хүмүүжүүлхэ хэрэгтэ туhалха арга боломжотой. Ушар тиимэhээ түрэлхи литературын үүргые саашань улам дээшэлүүлхэ, энэ предмет заалгые, хэшээл бүхэнэй үрэ дүнгые hайжаруулха шухала.

        Автор түрэлхи хэлэндээ, тэрэнэйнгээ үүргэдэ hурагшадай hонирхолые саг үргэлжэ дээшэлүүлжэ, тон дуратайгаар хүмүүжүүлхэ шухала гэжэ тэмдэглэнэ. Һургуулиин түсэбэй ёһоор 8-дахи класста буряад литература недели соо 2 саг үгтэгдэнэ. Тус программын автор түрэлхи литература зааха зорилгонуудаа зүбөөр урдаа табина.

Багша программа дотор дидактическа, һургалгын, хүмүүжүүлгын, хүгжэлтын, элүүр энхые сахилгын принципүүдые баримталан, буряад хэлэнэй ондоо предмедүүдтэй нягта холбон, һурагшадай мэдэсэ, шадабари, дадал сэгнэхэ формонууд, аман харюу, буулгажа бэшэлгэ, мүн тиихэдэ программа бэелүүлхэ хэрэглэмжэнүүдые зүбөөр хубаарилан, тааруулжа шадаа.

  8-дахи, 9-дэхи классуудай һурагшадта буряад литератураар зохеоһон һуралсалай программа мүнөө сагай эрилтэдэ тааруулан, баримталжа зохеогдонхой.

 

 

Республикын үндэһэ яһатанай 1-дэхи лицей-интернадай 6 класста буряад хэлээр зохеоһон һуралсалай программада һанамжа

Ургажа ябаа үетэндэ эрдэм болбосоролой үндэhэ hууриие гүнзэгыгөөр ба бата бэхеэр үгэхэ, тэдэниие ажал дээрэ хэрэглэхэ, дадал шадабаритай болгохо, хүгжэлтын юрэнхы үзэл бодолтойгоор хүмүүжүүлхэ гэhэн һургуулиин шухала зорилго юм.

         Һурагшадай түрэлхи хэлэ үзэлгэ хадаа оршон тойронхи байдалые ойлгоходонь, мүн ород хэлэ болон бэшэшье предмедүүдые үзэхэ хэрэгтэнь ехэ туhа хүргэдэг. Гадна hурагшадые болбосоруулха, хүмүүжүүлхэ хэрэгтэ туhалха арга боломжотой. Ушар тиимэhээ түрэлхи хэлэнэй үүргые саашань улам дээшэлүүлхэ, энэ предмет заалгые, хэшээл бүхэнэй үрэ дүнгые hайжаруулха шухала.

        Багша түрэлхи хэлэндээ, тэрэнэйнгээ үүргэдэ hурагшадай hонирхолые саг үргэлжэ дээшэлүүлжэ, тон дуратайгаар хүмүүжүүлхэ шухала гэжэ тэмдэглэнэ. Һургуулиин түсэбэй ёһоор 5-дахи класста недели соо 3 саг, 6-дахи класста 2 саг үгтэгдэнэ. Тус программын автор түрэлхи хэлэ зааха зорилгонуудаа зүбөөр урдаа табина.

Автор программа дотор дидактическа, һургалгын, хүмүүжүүлгын, хүгжэлтын, элүүр энхые сахилгын принципүүдые баримталан, буряад хэлэнэй ондоо предмедүүдтэй нягта холбон, һурагшадай мэдэсэ, шадабари, дадал сэгнэхэ формонууд, аман харюу, буулгажа бэшэлгэ,мүн тиихэдэ программа бэелүүлхэ хэрэглэмжэнүүдые зүбөөр хубаарилан, тааруулжа шадаа.

  Тус классуудай һурагшадта буряад хэлээр зохеоһон һуралсалай программа ФГОС-ой, мүнөө сагай эрилтэдэ тааруулан, баримталжа зохеогдонхой.

Республикын үндэһэ яһатанай 1-дэхи лицей-интернадай 6-7 классуудта буряад литератураар зохеоһон һуралсалай программада һанамжа

Эрдэм болбосоролой үндэhэ hууриие гүнзэгыгөөр ба бата бэхеэр үгэхэ, тэдэниие ажал дээрэ хэрэглэхэ, дадал шадабаритай болгохо, хүгжэлтын юрэнхы үзэл бодолтойгоор хүмүүжүүлхэ гэhэн һургуулиин шухала зорилго юм.

         Һурагшадай түрэлхи литература үзэлгэ хадаа оршон тойронхи байдалые ойлгоходонь, мүн ород литература болон бэшэшье предмедүүдые үзэхэ хэрэгтэнь ехэ туhа хүргэдэг. Гадна hурагшадые болбосоруулха, хүмүүжүүлхэ хэрэгтэ туhалха арга боломжотой. Ушар тиимэhээ түрэлхи литературын үүргые саашань улам дээшэлүүлхэ, энэ предмет заалгые, хэшээл бүхэнэй үрэ дүнгые hайжаруулха шухала.

        Автор түрэлхи хэлэндээ, тэрэнэйнгээ үүргэдэ hурагшадай hонирхолые саг үргэлжэ дээшэлүүлжэ, тон дуратайгаар хүмүүжүүлхэ шухала гэжэ тэмдэглэнэ. Һургуулиин түсэбэй ёһоор 5-дахи, 6-дахи классуудта буряад литература недели соо 2-2 саг үгтэгдэнэ. Тус программын автор түрэлхи литература зааха зорилгонуудаа зүбөөр урдаа табина.

Багша программа дотор дидактическа, һургалгын, хүмүүжүүлгын, хүгжэлтын, элүүр энхые сахилгын принципүүдые баримталан, буряад хэлэнэй ондоо предмедүүдтэй нягта холбон, һурагшадай мэдэсэ, шадабари, дадал сэгнэхэ формонууд, аман харюу, буулгажа бэшэлгэ, мүн тиихэдэ программа бэелүүлхэ хэрэглэмжэнүүдые зүбөөр хубаарилан, тааруулжа шадаа.

  5-дахи, 6-дахи классуудай һурагшадта буряад литератураар зохеоһон һуралсалай программа мүнөө сагай эрилтэдэ тааруулан, баримталжа зохеогдонхой.

7-дохи класста буряад хэлээр зохёогдоһон ажалай программада рецензи

Буряад хэлэнэй программа Д.Б.Базаровагай (харюусалгата редактор) Буряад һургуулиин программанууд (Улаан-Үдэ, “Бэлиг” хэблэл, 2008 он) дээрэ үндэһэлэн болон Гүрэнэй һуралсалай стандарт баримталан бэшэгдэһэн байна.

     Һургуулинуудай шэнэ шэглэлтэйгээр хүдэлжэ, һуралсалай удха хубилгажа байһан үедэ, гол анхарал нигүүлэсхы сэдьхэлтэй, үндэһэн хэлэеэ сэгнэхэ, зохёохы бэлигтэй хүниие һурган хүмүүжүүлхэ орёо асуудалнууд табигдана.

     Һургуулиин һуралсалай түсэбэй ёһоор 7-дохи классай һурагшадта буряад хэлэнэй хэшээлдэ неделиин 2 саг үгтэнэ, тиихэдээ һуралсалай жэл соо 68 саг хараалагдана.

     Һурагшадай түрэлхи хэлэ үзэлгэ хадаа оршон тойронхи байдалые ойлгоходонь, мүн ород хэлэ болон бэшэшье предмедүүдые  үзэхэ хэрэгтэнь ехэ туһа хүргэдэг, тиимэһээ буряад хэлэ заахадаа, багша болбол теоретическэ болон практическа асуудалнуудта тусхай анхарал хандуулха ёһотой.

     Изложени болон сочинени бэшэлгэ, хөөрэжэ һургалга гэхэ мэтэ хүдэлмэринүүд программын ёһоор илангаяа үрэ  дүнтэйгөөр дүүргэгдэхэ ёһотой.  Программа дотор дидактическа, хүмүүжүүлгын, хүгжэлтын, элүүр энхые сахилгын принципүүдые, ямар методүүдые, педтехнолгинуудые багша хараадаа абаха ёһотойб, ондоо предмедүүдтэй нягта холбоон (таблиөа, схемэ, алгоритм), һурагшадай мэдэсэ, шадабари, дадал сэгнэхэ формонууд -эхин шатын, оролто шалгалта(входная диагностика), аман харюу, буулган бэшэлгэ, диктант(текущий контроль), жэлэй һүүлдэ шалгалта, буулган бэшэлгэ, шалгалтын диктант (итоговый контроль) мүн тиихэдэ программа бэелүүлхэ хэрэглэмжэнүүд үгтэнхэй.

Тус программа мүнөө сагай бүхы эрилтэнүүдтэ тон тааранхай, гүрэнэй һуралсалай стандарт (2004, 2009) баримталан бэшэгдэнхэй гэжэ баримталнаб.

10-11-дэхи классуудта буряад литература

 гүнзэгырүүлэн үзэхэ программа тухай.

Буряад литература шудалан үзүүлхэдээ, һурагшадтаа түрэлхи хэлэнэйнгээ баялигтай гүнзэгыгөөр танилсуулха, арадайнгаа ажабайдал, түүхэ, абари зан үзэжэ байгаа зохёолнуудаараа үндэһэлэн ойлгуулха, өөрынгөө ороной ёһото эрхэтэн болгон хүмүүжүүлхэ гэһэн зорилготой.

  Һуралсалай юрэнхы программа үргэдхэн, буряад литератураяа гүнзэгырүүлэн шудалха программын байгуулга, удхатай танилсаад, үзэгдэхэ темэнүүд тон зохидоор тааруулагдажа хубаарилагданхай гэжэ ажаглахаар.

  Тус программа мүнөөнэй эрилтэдэ харюусамаар, үхибүүдэй хүгжэлтэдэ нилээд нүлөөтэй байхаар гэжэ һанагдана. Программын һүүлдэ һурагшадай мэдэсэ сэгнэхэ, шэнжэлхэ, шадабари шалгаха эрилтэнүүд хараалагданхай. Тус программа багшада зохёохы шанартайгаар хүдэлхэ арга боломжо үгэнэ.

  Программын эрилтээр үгтэһэн саг һунаажа зохёогдоһон энэ хүдэлмэри мүнөө үеын эрхэ байдалда тааруулан, хэшээлһээ гадна нэмэлтэ хэшээлнүүд гэхэ гү, али элективнэ курс болгон шудалхада таарамжатай байхаар һанагдана.

  Һурагшадай һуралгые, ойлгохоёо оролдоһые шэнжэлжэ, ямар бэхижүүлгын хүдэлмэринүүдые дүүргүүлхэдэ бүхөөр хадуужа абанаб гэжэ ажаглаад, багша шэнэ онол аргануудые бэдэрдэг. Энэ программын материал дээрэ үндэһэлэн, элдэб түхэлэй найруулгануудые бэшэхэ, хэдэн темэнүүдые холбон, нэгэ бүхэли ойлгосо болгон тайлбарилха, зохёолнуудай удхаар тестнүүдые зохёохо, шүүлбэри үнгэргэхэ г.м.

  Үхибүүн бүхэнэй хүгжэлтэдэ анхарал хандуулан, дифференцированнэ гуримаар ажал ябуулалгада таарама даабаринууд үгтэһэниинь һайшаалтай.

  Тус программа һурагшадай хүгжэлтэдэ нэмэри боложо үгэхөөр үрэ дүнтэй байхаар һанагдана.